Հ․ Թումանյան․ Սասունցի Դավիթ

  1. Դեղինով նշված բառերի իմաստով մոտ բառեր գրեք։
    ահեղ-Խիստ
    համբավ-Հռչակ
    մեյդան-երեվան գալ
    ասպանդակ-Թամբից կախված ոտնատեղ
    ալևոր-Ծեր
    բանագետ-Բանագիտության մասնագետ
    ճրագ-լույս
    խալխ-Ուրիշի
    Օխտ-7
    թեժ-Տաք
  2. Մոխրագույնով նշված հատվածները շարադրեք ձեր բառերով։
    արթուն կացե՜ք-արթնացեք

    Հետո չասեք՝ թե մենք քընած
    Դավիթ գող-գող եկավ, գընաց-Հետո չասեք՝ մենք քընած
    Դավիթը թաքուն եկավ, գընաց

    Կեսօր արինն ելավ հեղեղ-կեսօրին արթեն ուժեղ արյուն թափվեց

    Մի ծերունուս խոսքին մըտիկ,
    Տե՛ս, քու խելքը ինչ է կըտրում-իմ՝ ծերունու խոսքը լսիր տես դու ոնց ես մտածում

    Ի՞նչ են արել քեզ էս մարդիկ,
    Հե՞ր ես սըրանց դու կոտորում-քեզ ինչեն արել ես մարդիկ ինչ ես կոտորում

    Թագավորը զոռով-թըրով
    Հավաքել է, էստեղ բերել-թագավորը զոռով-թրով հավաքեց էստեղ բերեց

    Խեղճ մարդիկ ենք՝ պակաս օրով,
    Մենք քեզ վընաս ի՞նչ ենք արել-խեղճ մարդիկ էնք վատ աապրող Մենք քեզ վընաս ի՞նչ էնք տվել

    — Ի՜նչ, բերել է աղքատ ու խեղճ
    Խալխին լըցրել ծովն արյունի,
    Ինքը մըտել վըրանի մեջ՝
    Օխտը օրով հանգիստ քընի՜-ինչի ես բերել խեղճ ախքատ մարդկանց կռվի մահվան մեջ մցրել իսկ դու քո համար 7 օրով քուն մտել

    Քընել-մընել չեմ հասկանում,
    Վե՛ր կացրեք շո՜ւտ, դուրս գա մեյդան,
    Էնպես դըրան ես քընացնեմ,
    Որ չըզարթնի էլ հավիտյան-քնել-մնել չկա զարթնացրեք շուտ դուրս գա մեչտեղ, Էնպես ընդմիշտ վերջը կտամ

  3. Նարնջագույնով նշված բառերի արմատներից յուրաքանչյուրով կազմել մեկական նոր բառ։
    թևավոր-թև, թեվաթափ
    կեսօր-կես, օր, կիսատ, օրեցօր
    միատեղ- մեկ, տեղ, միակ, տեղանուն
    Նորապըսակ-նոր, պսակ, նորավանք, ծաղկեպսակ
    թագավորը-թագ, թագուհի
    ջաղացքար-ջաղաց, քար, ջաղացպան, քարանձավ

  4. Բնութագրեք արաբ ալևորին։
    Նա համոզող է և խորամանկ
  5. Ինչո՞ւ Դավիթը կռիվը սկսելուց առաջ ձայն տվեց և քնից արթնացրեց Մսրա Մելիքի զորքին։
    դավիթը արդնացնում է, որ արդար կռիվ անեն
  6. Եթե Դավիթի փոխարեն դու լինեիր մելիքի հետ կկռվեիր, թե՞ նրա Զորքին կշարունակեիր կոտորել։ Պատսխանդ հիմնավորիր։
    Ես կկռվեի Մելիքի հետ, որովհետև մելիքը անառթար է կռիվները հաղթում և պետքե վերջ տանք այտ պատմությանը։
  7. Ինչո՞ւ Դավիթն ինջավ ձիուց և համաձայնեց նստել Մելիքի վրանում։

    դավիթը վստահեց Մելիքին։

Четыре желания

1.Найдите лишнее слово.
а) шуба                                                        а) носки
б) сарафан                                                   б) чулки
в) пальто                                                     в) рубашка
г) куртка                                                      г) колготки

2.Вставьте вместо точек нужные слова.
1. На опушке леса росла высокая сосна. 2. На небе сверкала яркая звезда. 3. Мальчики в лесу поймали колючего ежа. 4. В декабре наступила настоящая зима. 5. Охотники подошли к волчьей норе. 6. Солнце позолотило верхушки деревьев.
Слова для справок: сверкала, наступила, росла, поймали, позолотило, подошли.

3.Где нужно, допишите окончания.
1. Наступила зима. 2. Реки и озёра замёрзли . 3. Падал пушистый снег. 4. Наступили холода и морозы. 5. Ребята играли в снежки. 6. Мальчики строили каток. 7. Рубен умел кататься на коньках. 8. Девочка слепили снеговика.

4.Слова в скобках напишите во множественном числе.
1. Птицы полетели за высокие горы (гора), за синие моря (море), в тёплые страны (страна). 2. У зверей тёплые шубы (шуба). 3. Многие звери спрятались в глубокие норы (нора). 4. Замёрзли реки (река) и озера (озеро). 5. Закапали зимние слезы (слеза).

4.Допишите окончания

1. Последние перелётные птицы покидают родные места. 2. В январе наступили сильные морозы. 3. Низкие облака повисли над самой землёй. 4. Весёлые мальчики катались на катке. 5. На небе светят яркие звёзды. 6. Первые снежинки падают на землю.

5. Вместо точек вставьте нужные слова.
Наступила зима. А вместе с ней затрещали морозы. Реки и озёра покрылись льдом. Весёлый первый снег укрыл деревья. Мальчики катаются на коньках, играют в снежки.
Слова для справок: катаются, укрыл, затрещали, наступила, покрылись, играют.

Լուցկիներով աղջիկը

  1. Դուրս գրեք պատմվածքի անհասկանալի բառերը, բառարանի օգնությամբ բացատրեք:
    Ցոլք -շողք
    Գրոշ -Հին ռուսական դրամ
    Խոպոպ-մազափունջ
    Անարգել-Արհամարհել
    Կաղալ-քաշ տալ
    Փալաս-հնացած զգեստ
  2. Պատմվածքից դուրս գրեք 10 գոյական և 5 ածական։

    Գոյական — Խոպոպ, Ելուստ, գրոշ, գոգնոց, կառք, սլացում, խավար, փալաս, ցուցափեղկ, ցողկ։

    Ածական — Շիկահեր, Լուսավոր, Լուռ, Բարի, Քնքուշ, Անհետանալ, Հագնել, Տաք, Համեղ, Մեծ։
  3. Վերնագրեք պատմվածքի հատվածները։
    Սառած աղջիկ։
    Լուցկիների հրաշքը։
    Աստծու մոտ գնացողը։
  4. Պատմվածքից դուրս գրեք ամենատխուր հատվածը:
    Նա աղջկան իր գիրկն առավ. լույսի և ուրախության ցոլքի մեջ նրանք բարձրացան վերև՝ այնտեղ, որտեղ ոչ սով կա, ոչ ցուրտ, ոչ վախ. նրանք բարձրացան այնտեղ, որտեղ Աստված է:
  5. Բնութագրեք աղջկա տատիկին և հայրիկին:
    Հայրիկը դաժան էր, իսկ տատիկը՝ բարի։
  6. Ձեր կարծիքով հեղինակն ինչո՞ւ է հենց ամանորյա գիշերվա մասին գրել այս պատմությունը:
    Հեղինակը ամենասիրուն պահի մասին է այդպես գրել, որ պատկերացնենք նման ժամանակ չպետք է այնքան տարված լինենք մեր ցանկություններով, մեր տան սեղանով, որ չնկատենք ցրտից-սովից մահացող աղջկան։
  7. Բնութագրեք այն քաղաքի մարդկանց, որտեղ ապրում էր աղջիկը:
    Այդ քաղքաքի մարդիկ անտարբեր էին և չէին նկատում, որ իրենց կաղքին ոտաբոբիկ աղջիկ է սոված կանգնած։
  8. Ինչ սովորեցիք այս պատմվածքից:
    Պետք է միշտ ուշադիր լինել կողքի ընթացքղ կյանքի նկատմամբ, հնարավոր է շատ փոքր օգնությունը թույլ չտա, որ ինչ որ մեկը մահանա։
  9. Պատասխանեք հարցերին

  10. Ի՞նչ գույնի էր պատմվածքը
    Պատումը տոնական լույսերի ու տեղ- տեղ ցուրտ ձմեռվա մոխրագույն սառը գույներով էր լցված, երբեմն լուցկու կարմիր գույն ու դրա արանքից նորից սպիտակ ցրտի երանգներով էր։
  11. Ի՞նչ զգացիք պատմվածքը կարդալիս
    Պատումը կարդալիս տխրություն ու ջղայնություն այն մարդկանց վրա, որ այդքան անտարբեր են լինում կողքինի հանդեպ։
  12. Ի՞նչ համ կունենար այս պատմվածքը
    Պատումը դրսի կողմից ձմռան ամանորի թխվածքի համ ունի, բայց երբ համտեսում ես, ներսում դառն է ու անհամ։

մաթեմատիկա

Առաջադրանքներ․
1․ Թվերը վերլուծեք պարզ արտադրիչների.
Օրինակ՝ 10=5‧2

  • 35=5*7
  • 27=3*3*3
  • 40=5*2*2*2
  • 18=2*3*3
  • 20=2*2*5
  • 55=5*11
  • 46=2*23
  • 70=5*7*2
  • 50=2*5*5
  • 33=3*11
  • 36=2*2*3*3

    2. Թվերը պարզ արտադրիչների վերլուծելով՝ գտեք նրանց
    ընդհանուր պարզ արտադրիչները․

    Օրինակ՝ 6 և 10 թվերի ընդհանուր պարզ արտադրիչները
    գտնելու համար 6 և 10 թվերը վերլուծենք պարզ արտադրիչների.

    6=2‧3, 10=2‧5, ուստի 2-ը կոչվում է 6 և 10 թվերի ընդհանուր պարզ
    արտադրիչ։
  • 15=5*3 և 10=5*2, 5
  • 30=2*3*5 և 18=2*3*3, 3,2
  • 14=2*7 և 44=2 *2*11, 2
  • 35=5*7 և 8=2*2*2, Չունեն
  • 60=2*2*3*5 և 18=2*3*3, 2,3
  • 12=2*2*3 և 20=2*2*5, 2,2
  • 16=2*2*2*2 և 50=2*5*5, 2
  • 16=2*2*2*2 և 30=2*3*5, 2
  • 70=2*5*7 և 80=2*2*2*2*5, 2,5
  • 50=2*5*5 և 64=2*2*2*2*2*2, 2

    3.Թվերը պարզ արտադրիչների վերլուծելով՝ գտեք տրված թվերի ամենամեծ ընդհանուր բաժանարարը.

    Օրինակ 1.՝ 6 և 10 թվերի ամենամեծ ընդհանուր բաժանարարը
    գտնելու համար 6 և 10 թվերը վերլուծենք պարզ արտադրիչների.

    6=2‧3, 10=2‧5, 6 և 10 թվերի ընդհանուր պարզ արտադրիչը 2-ն է, որը կլինի 6 և 10 թվերի ամենամեծ ընդհանուր բաժանարարը՝ (6,10)=2:
  • 68=2*2*17 և 28=2*2*7, 2
  • 24=2*2*2*3 և 18=2*3*3, 3
  • 33=3*11 և 110=2*5*11, 11
  • 38=2*19 և 24=2*2*2*3, 2
  • 48=2*2*2*2*3 և 50=2*5*52
  • 15=5*3 և 45=5*3*3, 5
  • 60=2*2*3*5 և 18=2*3*3, 3
  • 36=2*2*9 և 40=2*4*5*2

    Կրկնենք անցածը՝
    5. Եթե Արամի   մտապահած  թվին ավելացնենք 4 և ստացված  գումարը փոքրացնենք 3 անգամ, ապա կստանանք 8։ Գտե՛ք Արամի մտապահված թիվը։
    20
    6. Հաշվեք  3 մ կող ունեցող  խորանադի ծավալը։
    3*3*3=27
    7. Հաշվեք ուղղանկյունանիստի ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝  
    2 դմ,  14 սմ, 5 սմ։
    39 սմ
    8. Հաշվեք  15 մ կող ունեցող  խորանադի ծավալը։
    15*15*15=3375
    9. Հաշվեք ուղղանկյունանիստի ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝  
    6 սմ,  8 սմ, 7 սմ։
    6*8*7=337
    10. 108201, 2456, 203100, 1992, 2590  թվերից  առանձնացրեք  նրանք, որոնք  բաժանվում են 3-ի։
    2456, 2590։

լեզվական աշխատանք 159-164

159. Ա և Բ խմբի բառերի իմաստների տարբերությունը բացատրի՛ր, ինքդ շարքերին 5-ական բառ ավելացրու:

Ա                                  Բ

Դեղին, –           դեղնություն,
փոքր              –           փոքրիկ
բարի              –          բարություն
չար                –          չարիք

ուրախ-ուրախություն
կարմիր-կարմրություն
չար-չարիկ
դեղին-դեղնություն
փոքր-փոքրիկ

161. Հարցում արտահայտող բառը փոխարինի´ր համապատասխան բառով:

Ինչպիսի՞ արև- կարմիր արև, ինչպիսի՞ օր- հաջողակ օր, ինչպիսի՞ առվակ- կեղտոտ առվակ, ինչպիսի՞ հեռուստացույց- մեծ հեռուստացույց, ինչպիսի՞գիրք- ձանձրալի, ինչպիսի՞ մարդ- ընկերասեր մարդ:

162. Պարզի´ր, թե տրված բառակապակցությունների մեջ ո՞ր բառն է գոյականո՞րը` ածական  (Ածական անունն առաջացել է ածել բառիցՀին  հայերենում ածել նշանակում է ավելացնել,  վրան դնել,  բերել):

Բարակ-ածական բարդի-գոյական, գանգուր-ածական մազեր-գոյական, առասպելական-ածական քաղաք-գոյական, քառաձի-ածական կառք-գոյական, ստորին-ածական շերտ-գոյական, վերին-ածական հարթակ-գոյական, հեռատես-ածական գիտնական-գոյական:

163. Բառերը բաժանի՛ր երկու խմբի՝ գոյականների և ածականների:

Կաղնի, հայտնի, մեծ, կանաչ, աղջիկ, գետ, բուք, բարի, տգեղ, ճշմարտություն, անտուն, բարկացկոտ, Գայանե, տուն, կատու, գունավոր, կաղամբ, հեռուստացույց, խակ, Հայաստան, հետաքրքիր, վարդ, Վարդուհի, փշոտ, լիճ, ալիք, հզոր, բարձր, մարտ, մարտակառք, կառապան, հմուտ, մարտական, եռանիվ, հեծանիվ, ալ, պատմություն, պատմական, թռչուն, թռիչք, խիզախ, բարի, բարեկամական, շքեղ, գարուն, գարնանային, արևոտ, արև, երկար:

Գոյական
Կաղնի, աղջիկ, գետ, բուք, ճշմարտություն, Գայանե, տուն, կատու, կաղամբ, հեռուստացույց, Հայաստան, վարդ, Վարդուհի, լիճ, ալիք, մարտ, մարտակառք, կառապան, պատմություն, թռչուն, թռիչք, գարուն, արև։

Ածական
Հայտնի, մեծ, կանաչ, բարի, տգեղ, անտուն, բարկացկոտ, գունավոր, խակ, հետաքրքիր, փշոտ, հզոր, բարձր, հմուտ, մարտական, եռանիվ, հեծանիվ, ալ, պատմական, խիզախ, բարի, բարեկամական, շքեղ, գարնանային, արևոտ, երկար։

164. Ա և Բ խմբի բառերի իմաստների տարբերությունը բացատրի´րԻնչպե՞ս կկոչես Ա խմբի բառերը, ինչպե՞ս Բ խմբի բառերը։

Ա                                       Բ

Մեծ                –             մեծություն
բարձր            –            բարձունք
չոր                  –          չորություն
սառը              –             սառույց

Ա․ խմբի բառերը կկոչեմ ածականներ
Բ․ խմբի բառերը՝ գոյականներ։