341. Նախադասության րնդգծված բառերը հանի՛ր: Ի՞նչ է փոխվում (նախադասության արտահայտած միտք, ինչ–որ տեղեկություն, բառերի դասավորություն, այլ բառեր և այլն): Ի՞նչ կանվանես ընդգծված բառերը:

            Դավի՛թ, շախմատի առաջին գիրքը տասնհինգերորդ դարում է գրվել՝      Իսպանիայի թագաժառանգի համար:
Դավիթ-կոչական

            Այդ օրվանից մինչև այսօր, երեխանե՛ր, շախմատի բազմաթիվ գրքեր են          հրատարակվել (ավելի քան հիսուն հազար անուն):
երեխաներ-կոչական

            Դու ամեն ինչ գիտե՞ս ֆուտբոլի մասին, ֆուտբոլի՛ստ:
            Ֆուտբոլիստների շապիկների վրա, Վահե՛, 1937 թվականին են առաջին անգամ   համարներ գրել:
ֆուտբոլի՛ստ–կոչական
Վահե-կոչական

            Ֆուտբոլիստներին պե՞տք են այդ համարները, Սամվե՛լ:
            Համարները, փոքրի՛կ, գրում են, որ հանդիսատեսներն ավելի լավ     կողմնորոշվեն:
Սամվե՛լ–կոչական
փոքրի՛կ–կոչական

342. Նախադասության ընդգծված բառերն ի՞նչ են ցույց տալիս: Նախադասությունների կետադրությանն ուշադրություն դարձրո՛ւ և փորձի՛ր բացատրել:

            Եղիշե՛, այդ նամակն ինձ կտա՞ս կարդալու:
Եղիշե-կոչական

            Հասմի՛կ, այս երկտողից.բացի ուրիշ բան չի՞ գրել:
Հասմի՛կ-կոչական

            Պետք է արտասանե՞ս, Նվա՛րդ:
Նվա՛րդ-կոչական

            Ո՞ւմ ես փնտրում այդպես, Արսե՛ն:
Արսե՛ն-կոչական

            Գնանք, Խորե՛ն, քեզ ծանոթացնեմ Չարենցի հետ:
Խորե՛ն-կոչական

            Բանաստեղծությունդ, սիրելի՛ս, անհաջող է ստացվել:
սիրելի՛ս-կոչական

Կոչական նշանակում է այն մարդը կամ առարկան

343. Ընդգծված բառերը կոչականներ են: Այդ անունը բացատրի՛ր:
Կոչականը ցույց է տալիս ում կամ ինչին են դիմում։

344. Կետերի փոխարեն կոչականներ գրի՛ր:

            Հայրի՛կ, դինոզավրերն ինչո՞ւ են ոչնչացել:
            պապի՛կ, դու քայլող մեքենա տեսե՞լ ես:
            Նա իսկապե՞ս իր բնակարանը գազանանոցի է վերածել, քույրի՛կ:
            Մարդն ինչքա՞ն ժամանակ կարող է դիմանալ առանց խմելու, եղբա՛յր:
            Գիտե՞ս, տատի՛կ, ռոբոտներին էլ է օդ պետք:
            Ի՜նչ ասես չես մտածի, մայրի՛կ հիմա էլ որոշել ես նոր տեսակի ծաղի՞կ աճեցնել:

345. Ա և Բ խմբերի նախադասություններում ընդգծված կոչականները համեմատի՛ր և տարբերությունների մասին գրի՛ր:

            Ա. Եղբա՛յր, էսպես էլ բա՞ն կլինի:
            Բ. Ա՛յ եղբայր, էսպես էլ բա՞ն կլինի:
            Ա. Եվ դու խուսափո՞ւմ ես հարցի պատասխանը փնտրելուց, փիլիսոփա՛:
            Բ. Եվ դու խուսափո՞ւմ ես հարցի պատասխանը փնտրելուց, իմսատո՛ւն    փիլիսոփա:
            Ա. Լավ կլիներ, չէ՞, որ փչովի մեքենա ունենայինք, գյուտարա՛ր, ավտոտնակ էլ        պետք չէր լինի:
            Բ. Լավ կլիներ, չէ՞, որ փչովի մեքենա ունենայինք, պարո՛ն գյուտարար,         ավտոտնակ էլ պետք չէր լինի:

346. Ընդգծված կոչականները բառակապակցություններ դարձրո՛ւ (լրացումներ ավելացրո՛ւ) և փոխի՛ր շեշտի տեղը:

            Օրինակ՝
Կարծես թե արդեն ամեն ինչ հասկանալի է, Անահի՛տ: – Կարծես թե արդեն ամեն ինչ հասկանալի է, բարի՛ Անահիտ:

            Տղա՛, քեզ թվում է ֆուտբոլի մասին ամեն ինչ գիտե՞ս:
      Ա՛յ տղա, քեզ թվում է ֆուտբոլի մասին ամեն ինչ գիտե՞ս:

            Փոքրի՛կ, լեզուներ սովորելը շատ հետաքրքիր է:
Ա՛յ փոքրի՛կ, լեզուներ սովորելը շատ հետաքրքիր է:

            Ինձ այս նկարի ստեղծման մասին կպատմե՞ս, նկարի՛չ:
Ինձ այս նկարի ստեղծման մասին կպատմե՞ս, բարի՛նկարիչ:

            Շանդ պահի՛ր,. որ մոտ գամ, հովի՛վ։
Շանդ պահի՛ր,. որ մոտ գամ, ազնիվ հովի՛վ։

            Գիտե՞ս, ճամփո՛րդ, այդ կողմով գնալ չարժե, ոչ մի հետաքրքիր բան չկա:
Գիտե՞ս, երիտասա՛րդ ճամփորդ, այդ կողմով գնալ չարժե, ոչ մի հետաքրքիր բան չկա:

            Իզուր չէիք եկել, երեխանե՛ր, երեկոն լավ անցավ:
Իզուր չէիք եկել, ակտի՛վ երեխաներ, երեկոն լավ անցավ:

347 Նախադասություններ կազմի՛ր՝ տրված բառերն ու բառակապակցությունները գործածելով որպես կոչականներ:

            Բարի՛ մարդիկ, հարգելի՛ ծնողներ, ի՛մ հեռատես ընկեր, անտառի՛ ծառեր, ա՛յ        կամակոր աղջիկ:

Ուշադիր կարդա ընդգծիր այն հատվածները, որոնք արդեն դու գիտեիր, չմացածդ սովորիր։

Նախադասությունն արտահայտվում է բառով կամ բառերի կապակցությամբ և ավարտուն միտք է հաղորդում: Նախադասությունն ավարտվում է վերջակետով:
Նախադասության գլխավոր անդամներն են ենթական և ստորոգյալը: Ենթական պատասխանում է ո՞վ, ովքե՞ր, ի՞նչ(ը), ինչե՞ր(ը) հարցերին: Դա այն առարկան է, որին ստորոգյալի միջոցով որևէ հատկանիշ է վերագրվում: Ստորոգյալը ցույց է տալիս հատկանիշ և այն վերագրում (ստորոգում) է ենթակային: Պատասխանում է ի՞նչ է անում, ի՞նչ է լնում, ի՞նչ արեց, ի՞նչ եղավ, ո՞վ է, ի՞նչ է ինչպիսի՞ն է և նման այլ հարցերի:
Պարզ համառոտ նախադասությունը կազմված է միայն գլխավոր անդամից կամ անդամներից:
Պարզ ընդարձակ նախադասությունը կազմված է գլխավոր անդամներից (անդամից) և նրանց միտքը լրացնող այլ անդամներից (լրացումներից):
Նախադասության բազմակի անդամները (նույն անդամի հետ կապված, նույն հարցին պատասխանող անդամները) իրարից տրոհվում են ստորակետով, իրար միանում են ու, և, կամ, նաև, և՛… և՛, թե՛… թե՛, կա՛մ… կա՛մ, ո՛չ… ո՛չ և նման բառերով (շաղկապներով):
Կոչականը այն անձը կամ առարկան է, որին դիմում է խոսողը: Կոչականի վրա դրվում է շեշտ: Եթե կոչականը լրացում ունի, շեշտն անցնում է լրացման վրա: Կոչականն իր լրացումներով նախադասության մյուս անդամներից տրոհվում է ստորակետով:

1.Прочитайте текст. Подумайте и скажите, когда происходит действие? Выпишите сочетания и поставьте вопрос. Образец: Мурка любит (что делает?)

Моя Мурка очень странная кошка. Мурка любит сладкий мёд. Мама стоит у окна и наблюдает за ней. Мурка греется на солнце. Вдруг кошка чует запах мёда. Мурка открывает зелёные глаза и идёт к улью. Сластёна суёт мордочку в улей. И вдруг раздаётся громкий кошачий бежит в кусты. А за ней летят пчёлы.

2.Перепишите текст, заменяя форму множественного числа существительного СЛОНЫ на форму единственного числа.

 Слон — умoе животнoе. Его учат, и он делают всякую работу: брёвна таскет, землю копайет, воду носят. Он даже гулять с детьми ходят и смотрят, чтобы детей никто не обидел.

3.Прочитайте. В каждом ряду найдите четвёртый лишнее слово и подчеркните его.

1. молчу, кричу, стоять, рисую; 2. обещаешь, стучишь, кричишь, видит; 3. звенит, свистит, говорю, мешает; 1. читают, удивляет, идут, плачут.

4.Прочитайте текст. Определите, когда происходило действие. Выпишите слова, которые отвечают н вопрос что делал? Задайте к ним вопросы. Образец: улыбался (что делал?)

Улыбался весёлый апрель. В лесу и в поле всё гудело, прыгало, жужжало. От шума проснулся подснежник. Он встал на тонкую ножку. Красивым был первый весенний цветок! Солнце взглянуло на землю и растопило лёд. Отовсюду побежали весёлые ручейки.

5.Впишите окончания глаголов. Устно определите время глаголов.

Наступила ранняя весна. Весело засияла солнце. Проснулся дремучий лес. Птички свилали гнёзда. Белка выбрала высокое дерево и сделало из листьев и травки тёплый домик. Скоро у белки появился семья — маленькие слепые бельчата

Пользуясь словами для справок, напишите ответы на вопросы.

Ворона каркает, а воробей? Воробей чирикает.

Сова летает, а заяц? Заяц (что делает?) прыгает.

Корова мычит, а собака? Собака (что делает?) лает.

Слова для справок: лает, прыгает, чирикает

Прочитайте считалочку. Подчеркните слова, которые обозначают действие.

Раз, два, три, четыре, пять,

Вышел зайчик погулять,

Вдруг охотник выбегает…,

Прямо в зайчика стреляет!

Пиф! Паф! Ой-ой-ой!

Убегает зайчик мой.

Спишите текст, вместо точек вставьте подходящие по смыслу глаголы. Задайте к ним вопросы.

Бежала лиса по полю. Вдруг выскочили собаки и погнались за ней. Лиса бросилась бежать и в нору . В норе спряталась и говорит сама себе: — Ушки, ушки, что вы делали? — Мы слушали, чтобы собаки лисоньку не скушали .

Слова для справок: бежала, выскочили, погнались, бежать, убежала, спряталась, сидит, делали, слушали, скушали.

Прочитайте. Запишите ответ на вопрос.

Дождик крапал, моросил, 

Ливнем лил, стеной стоял. 

Припускал, стучал, косил, 

Барабанил, травы мял. 

Дождик (что делал?) моросил.

Составьте словосочетания. Подберите как можно больше слов Образец: цветок (что делает?) растёт, распускается, пахнет, расцветает 
море увеличивается.

птичка летает.

ветер дует.

собака гавкает.

Соберите слова каждой строчки в предложения так, чтобы получился стишок.

прихожу, из, Я, школы, Я прихожу из школы.

на, положу, Всё, место. Всё положу на место. бывает, А, играю, что, А бывает, что играю. раскидаю, на, Всё, свете. Всё на свете раскидаю. Но, гулять, иду, когда Но когда иду играть.

338. Նախադասությունն ընդարձակի՛ր՝ փակագծում տրված հարցին պատասխանող բառեր գրելով կետերի փոխարեն: Ո՛չ առյուծը ո՛չ գայլը, ո՛չ էլ վագռը չեն խաբի աղվեսին, նա բոլորից էլ խորամանկ է: (ինչե՞րը) Ակնոցը, պայուսակը , լողազգեստը ու քաղցրեղեն վերցրինք ու ճամփա ընկանք: (ինչե՞րը) Մի գիշերում ամբողջ անտառը լցվեց մեղուներով, մլակներով և մոծակներով: (ինչերո՞վ) սենյակում, բակում կամ նկուղում պետք է փնտրեք: (որտե՞ղ) լեռներում, ջրերում, ավազանում ու հանքապոր պիտի գտնեն գանձը: (ովքե՞ր) 339. Նախադասությունն ընդարձակի՛ր՝ փակագծում տրված հարցին պատասխանող մի քանի բառ կամ բառակապակցություն ավելացնելով: Դրանք և, ու, կամ բառերով կապի՛ր կամ ստորակետով բաժանի՛ր: Օրինակ՝ Նա շատ է ճամփորդել: (ինչո՞վ) – Նա գնացքով, նավով ու օդանավով շատ է ճամփորդել: Օդում տեսավ ագռավներ, արծիվներ ու բազեներ։ (ինչե՞ր) Բազմագույն ու բազմաբույր ծաղիկներ կան այգում, անտառում։ (որտե՞ղ) Հինգ րոպե առաջ դուրս եկան գործի։ (ովքե՞ր) Վաղուց դեղին են ծաղիկները։ (ինչե՞րը) 340. Նախադասությունն ընդարձակի՛ր՝ փակագծում տրված հարցին պատասխանող մի քանի բառ կամ բառակապակցություն ավելացնելով: Դրանք և, ու, կամ բառերով կապի՛ր կամ ստորակետով բաժանի՛ր: Այդ անգամ բազմաթիվ երեխաներ (ինչի՞ն-դասին) ներկա եղան: Փորձարարը (ո՞ւմ-իրանց) խնդրեց, որ մոտենան: (Ինչպիսի՞-վոսկեգույն) մետաղը ինձ շատ էր զարմացրել: Մաթեմատիկան (ինչպիսի՞-հետակրքիր) գիտություն է: (Ե՞րբ- ամեն օր) հանդիպում եմ նրան ու ինձ հետաքրքրող հարցեր տալիս: (Որտե՞ղ-համալսարանում) ես շատ բան իմացա դրանց մասին: 341․ Կանաչով նշիր ենթական, դեղինով ստորոգյալը, առանձնացրու ենթակային լրացնող բառերը և ստորոգյալին լրացնող բառերը։ Հեռավոր անտառում ապրում էր մի ծար կախարդ։ Երգի հնչյունները հասնում էին մինչև փողոցի վերջի տներին։ Լուսաբացին զինվորների խումբը մոտեցավ լքված քաղաքի դարբասներին։ Շոգից ծաղիկների տերևները  թոշնել էին։

Подберите и запишите как можно больше слов, которые показывают, каковы эти предметы по размеру, по форме, по цвету, по запаху, по вкусу.

Образец: яблоко (какое?) большое, маленькое, красное, румяное, круглое, сладкое, вкусное, кислое.

арбуз (какой?) 
большое,

мороженое (какое?)
маленькое

ягода (какая?)
маленькое,

цветы (какие?)
красное

2.Составьте словосочетания.

Синий трактор дорогой Эрик          добрый человек

Синяя туфля дорогая вилка добрая собака

Синее рози   дорогое имущества         доброе сердце

Синие пришелци   дорогие люди         добрые строители

3.Прочитайте начало текста. Продолжите его, используя данные ниже слова.

В день рождения Мише подарили аквариум с рыбкой. Рыбка была очень красивая, маленкая однажди я пашоль в школу и привйол с собой рибку.

4.Соедините слова.

Хвост 1                          2 золотистые

Глаза 2                        3  нежное

Плавники  3                1 оранжево-красные

Чешуя    4                     5 прозрачный

Брюшко         5            4 блестящая

5.Вставь нужные слова.

В лесу ещё полно снега, (она, оно, он) спрятался под кустами и деревьями. Солнцу трудно достать (её, его) там. В поле давно зеленеет рожь, а лес всё стоит голый. Но уже было (в ней, в нём) весело. Налетело много разных птиц. Все (он, она, они) летали между деревьями. Солнце теперь вставало рано, ложилось поздно, (они, оно, она) так грело, что жить стало легко.