միլիմետրը՝ 1մմ

 սանտիմետրը՝ 1սմ

 դեցիմետրը՝ 1դմ

 մետրը՝ 1մ

 կիլոմետրը՝ 1կմ

1սմ=10մմ

1դմ=10սմ=100մմ

1մ =10դմ =100սմ=1000մմ

1կմ=1000մ=10000դմ

• Որպես զանգվածի չափման միավոր գործածվում են`

գրամը՝ 1գ

կիլոգրամը՝ 1կգ

ցենտները՝ 1ց

տոննան՝ 1տ

1կգ =1000գ

 1ց = 100կգ

1տ =10ց =1000կգ ։

• Որպեսժամանակիչափմանմիավորգործածվումեն`

վայրկյանը՝ 1վ

րոպեն՝ 1ր

ժամը՝ 1ժ

օրը ՝ 1օր

տարին՝ 1տարի

դար՝ 1 դար

1 օր =24 ժ

1 ժ =60 ր

1 ր =60 վ

1 տ=12 ամիս

1 դար=100 տարի

 • Որպես արագության չափման միավոր գործածվում են՝

 կիլոմետր-ժամ՝ 1կմ/ժ

մետր-ժամ՝ 1մ/ժ

մետր-վայրկյան՝ 1մ/վ

1կմ/ժ=1000 մ/ժ

1մ/վ=3600 մ/ժ

Առաջադրանքներ

• Հաշվիրգումարը.

Oրինակ՝

12 կմ 400 մ+8 կմ 750 մ=20 կմ+1150 մ=20 կմ+1 կմ 150 մ=21 կմ 150 մ

Քանի որ12 կմ+8 կմ=20 կմ

400 մ+750 մ=1150 մ=1 կմ 150 մ

20 կմ+1 կմ 150 մ=21 կմ 150 մ

12 կմ 200մ+8 կմ 950 մ

10 մ 26 սմ+5 մ 84 սմ

4 տ 600 կգ+5 տ 400 կգ

11 սմ 7 մմ+5 սմ 8 մմ

5 ժ 35 ր+7 ժ 45 ր

5 ժ +12ժ 25 ր

2 օր 10 ժ+3 օր 15 ժ

26 ր 40 վ+20 ր 30 վ

15 դմ 4 սմ+12 դմ 8 սմ

16 դմ 6 սմ+8 սմ

23 ց 62 կգ+4 ց 50 կգ

29 ց+2 ց 60 կգ

13 կմ+2 կմ 950 մ

10 մ 26 սմ+5 մ 84 սմ

4 տ +15 տ 800 կգ

• Հաշվիրտարբերությունը։

Oրինակ՝

10 սմ 6 մմ- 3 սմ 9 մմ=9 սմ 16 մմ-3 սմ 9 մմ=6 սմ 7 մմ

Քանի որ 10 սմ 6 մմ=9 սմ 16 մմ։

9 սմ-3 սմ=6 սմ

16 մմ-9 մմ=7 մմ

20 սմ  5 մմ-7 սմ 9մմ

18 դմ 5 սմ-10 դմ 9 սմ

26 դմ 5սմ-12 սմ

22 մ 4 սմ-14 մ 56 սմ

32 մ-11 մ 80 սմ

17 կմ-9 կմ 650 մ

12 կմ 750 մ-10 կմ

18 ց 62 կգ-5 ց 92 կգ

10 ց-5 ց 60 կգ

22 տ- 20 տ 750կգ

32 տ 200 կգ-850 կգ

Արեգակը միայնակ աստղ չէ: Ձգողության շնորհիվ՝ նա իր մոտ է պա­հում տարբեր չափեր և զանգվածներ ունեցող տարատեսակ երկնային մարմիններ: Արեգակը և նրա շուրջը պտտվող այդ մարմինների համա­խումբն անվանում են Արեգակնային համակարգ:

Արեգակնային համակարգի կենտրո­նական մարմինն Արեգակն է: Դա, ինչ­պես մնացած աստղերը, շիկացած, հսկա­յական գազային գունդ է, որր հիմնակա­նում կազմված է ջրածնից և հելիումից: Իր ծավալով Արեգակը մոտ միլիոն անգամ մեծ է Երկրից: Արեգակի մակերևույթին ջերմաստիճանը մոտավորապես 6000⁰C աստիճան է, իսկ րնդերքում հաս­նում է մինչե 14 միլիոնի: Այդպիսի բարձր ջերմաստիճանի շնորհիվ’ Արեգակն անընդհատ լույս և ջերմություն է առաքում դեպի Երկիր: Առանց արեգակնա­յին էներգիայի կյանքր Երկրի վրա անհնար կլիներ:

Արեգակի շուրջը պտտվում են 8 երկնային մարմիններ, որոնք կոչվում են մոլորակներ: Դրանք, րստ Արեգակից իրենց հեռավորության, դասա­վորված են հետևյալ հաջորդականությամբ՝ Մերկուրի (Փայլածու), Վեներա (Արուսյակ), Երկիր, Մարս (Հրատ), Յուպիտեր (Լուսնթագ), Սատուրն (Երևակ), Ուրան, Նեպտուն: Փակագծերում նշված են մոլորակների հայերեն անվանումները:

Մոլորակները գնդաձև մարմիններ են ու իրարից տարբերվում են չա­փերով, զանգվածով ու ջերմաստիճանով:

Թվարկված 8 մոլորակն րնդունված է բաժանել երկու խմբի: Առաջին խմբի մեջ են Արեգակին առավել մոտ գտնվող մոլորակները: Դրանք են՝ Մերկուրին, Վեներան, Երկիրը և Մարսը: Այդ մոլորակները չափերով հա­մեմատաբար փոքր են, Երկրի նման կազմված են խիտ նյութից և կոչվում են երկրային տիպի մոլորակներ: Արեգակին ամենամոտ մոլորակը Մերկուրին է, իսկ Երկրին ամենամոտ մոլորակը՝ Վեներան:

Երկիրն Արեգակնային համակարգի երրորդ մոլորակն է, Արեգակի շուրջր պտտվում է մոտավորապես 150000000 կմ հեռավորության վրա: Ա­րեգակի նկատմամբ գրաված հարմար դիրքի շնորհիվ է, որ Երկրի վրա առկա են կյանքի գոյության համար անհրաժեշտ պայմաններ: Երկիրն Արե­գակից ստանում է այնքան ջերմություն, որ իր մակերևույթին ջուրը գտնվում է հիմնականում հեղուկ վիճակում. ամբողջովին չի սառչում կամ գոլորշա­նում:

Երկրորդ խմբի մոլորակներն են Յուպիտերը, Սատուրնը, Ուրանը և Նեպտունը: Դրանք իրենց զանգվածներով էապես գերազանցում են Երկ­իրը և այդ պատճառով կոչվում են հսկա մոլորակներ: Արեգակնային հա­մակարգի ամենամեծ մոլորակը Յուպիտերն է: Հսկա մոլորակներն ունեն նույն քիմիական բաղադրությունը, ինչ Արեգակը. դրանք հիմնականում կազմված են ջրածնից և հելիումից: Վերջին երկու մոլորակը երկնքում կա­րելի է տեսնել միայն աստղադիտակով, իսկ մնացածները տեսանելի են նաև անզեն աչքով:

Գիտնականները մոլորակների մասին հավաստի տեղեկություններ են ստանում ոչ միայն Երկրից աստղադիտակներով կատարվող դիտումների միջոցով, այլ նաև դեպի մոլորակներ տարբեր միջմոլորակային ավտո­մատ կայաններ ուղարկելով:

1. Правильно ли поступил Дениска?
Нет
2. Что бы вы сделали на его месте?
Я бы сйель кашу.
3. Из чего обычно состоит ваш завтрак?
Из блинов
4. Чем, по вашему мнению, закончится эта история?
Согласны вы с тем, что..
Что лож не всегда разлаблажется.
1. Дениска любил манную кашу.
Нет
2. Мама обещала повести Дениску в Кремль.
Да
3. Дениска съел всю кашу.
Нет
4. Папа завтракал вместе с Дениской.
Нет